Kabirleri Ziyaret Etmenin Adabı

Arş. Gör. Emrullah BOLAT hocamızın sunumuyla gerçekleşen bu haftaki sohbetimizde Seyyid Hulusi Efendi'nin Mecma’u’l-Âdâb isimli eserinin “Kabirleri Ziyaret Etmenin Âdâbı” başlıklı kısmı okundu. Müzakerede maddeler halinde özetle şu hususlara değinildi:

1. Kabir ziyaretleri, ölümden ders çıkarmak, ölümü düşünmek, ona göre dünya hayatını değerlendirmeye, anlamlandırmaya dair düşünceleri yoğunlaştırmak açısından önemli bir faaliyettir.

2. Hz. Peygamber s.a.v. kabir ziyareti yapmış, kabir ziyaretlerini teşvik etmiştir. Kabir ziyaretinde bazı şeyler tavsiye edilmiş, bazı şeylerden de sakındırılmıştır.

3. Öncelikle kabir ziyareti ölümden ibret almak için yapılmalıdır. Kabirde yatandan dünyalık ya da ahiretlik herhangi bir şey talep etmek kesinlikle doğru değildir. Tüm dilek ve istekler yalnızca Allah’a arz edilir.

4. Ziyaretlerde mümkünse abdestli olmalıdır. Bu hal, mezarlığın ruhani ortamından faydalanmaya, tefekküre yardımcı olacaktır.

5. Mezarlık ziyareti öncesi iki rekat namaz kılmak da iyi görülmüştür.

6. Mezarlık ziyaretine sekinetle, telaşsız, şamatasız, gürültüsüz, edeple gidilmelidir. Yine bu hal de ölüm hususunda tefekküre yardımcı olacaktır.

7. Bütün kabristana genel ifadelerle selam verilmelidir. Müslümanların dirileri saygıya değer olduğu gibi ölüleri de saygıya değerdir. Kabirdekiler tanıdıklarının selamlarına karşılık vermektedirler.

8. Ziyaret edilmek istenen kabrin sağ ayak ucuna durulmalı, sanki canlı iken nasılsa öyle yakın durulmalıdır.

9. Kabri, temizleme kastı dışında, elle meshetmek ve okşamak  doğru bir davranış değildir. Yine ölünün başında bağırıp çağırmak da sakıncalıdır.

10. Kabir ziyaretinde Fatiha, Yasin, İhlas vb. Kur’ân’dan sureler okumak caiz ve uygundur. Ancak Kur’ân okumaktan asıl amacın, dirilerin ıslah edilmesi, kulluklarını düzeltmelerinin arzulanması olduğu unutulmamalıdır. Bu sebeple Kur’ân’ın ölülerden ziyade dirilere, dünya hayatlarında fayda sağlayacağı bilinmeli, ona göre Kur’ân’la ilişkiler kabir ziyareti vesilesiyle tekrar gözden geçirilmelidir.

11. Kabirlerin üzerlerini çiğnemekten, mezarlıkta kötü söz ve davranışlarda bulunmaktan sakınılmalı, nasıl güzel bir niyet ve tavırla ziyarete gelinmişse, aynı niyet ve tavırla mezarlıktan ayrılmalıdır.

Gelecek haftanın sohbet konusu “Peygamberlerin ve Velîlerin Kabirlerini Ziyaret Etmenin Âdâbı” olacaktır. Çay ve tatlı ikramı da yaptığımız sohbetimize sizleri de bekleriz.